آزمون فرسودگی شغلی ماسلش: (Maslach Burnout Questionnaire)

فرسودگی شغلی چیست؟

فرسودگی شغلی یا کارزدگی به معنای تحلیل قوای روانی در شغل میباشد که گاهی با افسردگی نیز همراه است. فرسودگی شغلی نشانه خستگی مفرط عاطفی به دنبال درگیری و تعهد نسبت به کار و مردم است. به عبارت دیگر فرسودگی شغلی خستگی فیزیکی و روانی بلند مدت ناشی از قرار گرفتن در موقعیت کاری تنش زا و سخت است.

فرسودگی شغلی حالتی است که در آن قدرت و توانایی افراد کم و رغبت و تمایل آنها برای انجام کار و فعالیت‌های شغلی کاهش میابد. کارزدگی پیامدی از فشار شغلی دائم و مکرر است، بطوری که شخص در محیط کارش به علت عوامل داخل سازمانی و یا خارج سازمانی احساس فشار و تنش می‌کند و این فشار پیوسته تکرار می‌شود تا سرانجام به احساس فرسودگی تبدیل می‌گردد. فرسودگی شغلی به عنوان فقدان انرژی، نشاط و موفقیت کاری تعریف می‌شود و شخصی که دچار آن می شود، احساس کسالت‌بار مداومی را نسبت به انجام وظایف خود نشان می‌دهد.

ابزار سنجش فرسودگی شغلی چیست؟

یکی از معتبرترین تست‌های سنجش فرسودگی شغلی، تست ماسلش است. این آزمون در سال 2001 توسط ماسلش و همکارانش تهیه شد و فرسودگی گروه های مختلف شغلی از جمله پرستاران و پزشکان، معلمان، مددکاران اجتماعی، مشاوران، کارکنان بهداشت روانی، کارمندان، مدیران، پلیسها و افراد نظامی و ... را می سنجد. اعتبار تست سنجش فرسودگی شغلی در ایران نیز مورد ارزیابی و تایید قرار گرفته است.

در این تست چهار عامل شکل دهنده فرسودگی شغلی از نظر فراوانی و شدت مورد بررسی قرار می گیرند.

• خستگی عاطفی:

  افرادی که از لحاظ عاطفی دچار فرسودگی شغلی میشوند، اغلب کمال طلبند و به طور افراطی درگیر کار و شغلشان می‌شوند و از طرفی گاهی اهداف غیر واقعی را برای خود مجسم میکنند. به زبان ساده‌تر این افراد احساس می‌کنند تلاش‌هایشان از طرف مدیران و بالادستانشان نادیده گرفته می‌شود و به همین دلیل از نظر هیجانی و شناختی از کارشان فاصله می‌گیرند.

• عملکرد شخصی (عدم موفقیت فردی):

  زمانی که فرد شاغل حس کند فعالیت سودمندی انجام نمیدهد و نمی تواند از قسمت اعظم توان، استعداد، انرژی جسمی و روانی خود برای انجام کار استفاده کند دچار کاهش موفقیت فردی می‌شود و از تلاشهای خود برداشت های منفی دارد و به مرور احساس می‌کند هیچوقت در شغلش پیشرفتی نخواهد کرد.

• مسخ شخصیت:

  زمانی که فرد رفتار متفاوتی با رفتار قبلی خود نشان دهد و شخصیت فعلی‌اش به دور از شخصیت واقعی‌اش باشد دچار مسخ شخصیت شده است. در این موقعیت، سازمان فرد را در راستای رفتاری سوق میدهد که مطابق با ارزشهای شخص نیست و فرد پس از مدتی احساس میکند دچار رفتارهایی متفاوت با گذشته و ارزشهای خود شدهاست. به عبارت دیگر مسخ شخصیت به پاسخ های غیر احساسی، نامربوط و خشن نسبت به مراجعین (خدمات گیرندگان) و همکاران و ... با سندرم فرسودگی احساسات و نگرش‌های منفی همراه با سرزنش دیگران اطلاق می‌شود.

• درگیری:

  ﻓﺮد درﮔﻴﺮ ﺗﻤﺮﻛﺰ اصلی‌اش ﺑﺮ روي ﺷﻐﻞ اﺳﺖ و ﺑﺮاي شغل خود زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ، یعنی در واقع بیش از حد درگیر کار و شغل خود می‌شود.

از آنجا که بسیاری از افراد عمده وقت روزانه خود را در محل کار و یا شغل خود سپری می‌کنند، توجه ویژه به آن در کسب آرامش و رضایت از زندگی بسیار حیاتی است. به همین خاطر دانشمندان و روانشناسان همواره به موضوع شغل و کار توجه داشته و از جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. فرسودگی شغلی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که افراد در محیط کار خود با آن روبرو می شوند.

با سنجش درست عوامل گفته شده می‌توانید وضعیت فعلی شغلی خود را ارزیابی کرده و برای بهبود آن و رسیدن به رضایت شغلی بیشتر، برنامه‌ریزی مناسبی انجام دهید.